Viêm loét đại tràng(IBD) là một bệnh viêm ruột gây ra bởi đường tiêu hóa khi bị kích thích và viêm. Xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp cho người bệnh giảm bớt các triệu chứng khó chịu của bệnh. Dưới đây là 10 lời khuyên về cách chọn thức ăn cho người bị bệnh viêm đại tràng mạn tính(IBD).
Lời khuyên số 1 . Uống nhiều chất lỏng (1,5- 2 lít/ ngày) để đủ lượng nước cho cơ thể hoạt động và ngăn ngừa táo bón,đồng thời tránh khả năng mất nước do đi lỏng.
Lời khuyên số 2 . Bổ sung đa sinh tố khoáng chất hàng ngày để thay thế các chất dinh dưỡng bị mất,đồng thời đảm bảo chắc chắn rằng chế độ ăn của bạn luôn bổ sung đủ Canxi và Vitamin D để chống loãng xương vì IBD làm hạn chế sự hấp thu các chất này.
Lời khuyên số 3. Ăn nhiều chất xơ: các loại rau xanh:rau cải,cần tây,rau ngót,rau muống..đậu,lạc,cà rốt. Các loại trái cây: táo,cam,chuối,nho,đậu.
Tuy nhiên, trong giai đoạn cấp tính , cần hạn chế các loại thực phẩm có nhiều chất xơ và tuân theo một chế độ ăn uống chất xơ thấp cho ruột nghỉ ngơi và giảm thiểu các triệu chứng gây khó chịu vì chất xơ kích thích đại tràng của bạn.
Lời khuyên số 4. Tìm cách thay thế sữa: tránh các loại thực phẩm có chứa lactose như sữa nếu bạn không dung nạp lactose,sữa sẽ làm tồi tệ hơn tình trạng IBD,một số loại thức ăn có hàm lượng lactose thấp như: phomat cứng,sữa chua,hoặc đậu nành khi bạn không muốn uống sữa hoàn toàn .
Lời khuyên số 5 . Hạn chế mỡ : Tránh những thức ăn có hàm lượng dầu mỡ quá cao như các món rán, xào, sốt.
Lời khuyên số 6 . Hạn chế cà phê,các sản phẩm có chứa cafein, rượu và sorbitol (một loại chất làm ngọt) là đây có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng của viêm đại tràng mạn tính
Lời khuyên số 7 . Hạn chế những thực phẩm như rau bắp cải (bông cải xanh, cải bắp, súp lơ và cải bruxen), đậu khô và đậu lăng, hành tây và hẹ,đồ uống có ga là những thức ăn sinh hơi gây nên tình trạng chướng hơi và khó tiêu hóa.Tuy nhiên ta có thể cải thiện tình hình này với việc nấu chín các thức ăn có thể chế biến được.
Lời khuyên số 8 . Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày sẽ làm giảm áp lực làm việc của hệ thống tiêu hóa vốn đã làm việc với công suất kém của bạn.Một số nghiên cứu cho thấy việc chuyển từ ăn 2-3 bữa sang ăn 5-6 bữa sẽ làm giảm các triệu chứng do IBD gây nên. Ăn một chế độ ăn protein cao với thịt nạc, cá và trứng, có thể giúp làm giảm các triệu chứng của viêm đại tràng mạn tính- IBD(inflammatory bowel disease).
Lời khuyên số 9 . Chống mệt mỏi do thiếu máu trong Viêm đại tràng mãn do ruột không hấp thu được chất dinh dưỡng và thiếu sắt.Do vậy ăn nhiều các thức ăn chứa nhiều sắt và folat như: nho, cải xoăn, ngũ cốc,vừng, lạc, rau bina, lòng đỏ trứng..
Lời khuyên số 10 . Việc sử dụng thêm các chế phẩm sinh học giúp bổ sung các vi sinh vật ruột(probiotic) sẽ giúp điều hòa việc tiêu hóa thức ăn.Các dạng chế phẩm này đã được phát triển nhiều,ngoài ra sữa chua và các thức ăn lên men như dưa muối,cà muối cũng chứa các vi sinh vật có lợi cho tiêu hóa.Các thức ăn hay chế phẩm này sẽ bổ sung các vi khuẩn có ích bị mất đi khi ta dùng kháng sinh và tiêu chảy trong các đợt cấp của IBD.
Và cuối cùng,trên tất cả các lời khuyên chỉ mang tính chất định hướng trên nghiên cứu của đa số những trường hợp IBD nhưng không phải ai cũng phù hợp,do vậy mà mỗi người cần được khám và tư vấn về dinh dưỡng riêng bởi bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một chế độ ăn khoa học và phù hợp, kết hợp với tập luyện thể dục, tập dưỡng sinh (thở bằng bụng, vận dụng cơ hoành, ngồi thiền, tập yoga).
Một vài thông tin thêm với bài viết: Viêm đại tràng – Ăn gì, kiêng gì?
Viêm đaị tràng là bệnh liên quan đến tiêu hóa nên chế độ ăn uống hàng ngày của bệnh nhân cần được đặc biệt chú ý. Một thực đơn hợp lý lành mạnh không những giúp người bệnh giảm bớt được những cơn đau mà còn hỗ trợ quá trình điều trị bệnh viêm đại tràng. Vậy người bệnh nên và không nên ăn gì?
Do các tác nhân gây bệnh làm tổn thương niêm mạc ruột, rối loạn tiêu hóa và bài tiết. Vì vậy người bệnh nên bổ sung dinh dưỡng phù hợp vừa đẩy lùi bệnh tật, vừa cung cấp đủ chất cho cơ thể
Ăn thực phẩm chứa nhiều chất đạm từ cá, sữa đậu nành, sữa không lactose để bổ sung đạm cần thiết cho cơ thể. Thịt nạc nên xay và vo viên giúp cơ thể tiêu hóa dễ hơn khi dùng miếng lớn.
Người bệnh bị táo bón bổ sung chất xơ chứa trong các loại hoa quả và rau xanh.
Bị tiêu chảy thức ăn chứa nhiều chất xơ cellulose như khoai mì,khoai lang, đậu đen, đậu nành, rau muống, sầu riêng…
Thức ăn chế biến cho người viêm đại tràng thường dưới dạng luộc, hấp, hoặc kho, hạn chế các món xào rán.
Nên massage theo chiều kim đồng hồ từ 200-300 vòng vào mỗi sáng và tối trước khi đi ngủ và sáng ngủ dậy để tạo thói quen đi ngoài một lần.
Không nên ăn Theo dõi chặt chẽ thực đơn của người bị viêm đại tràng, nếu ăn món ăn nào mà có cảm giác khó chịu thì cần phải tránh ngay. Người bệnh không nên sử dụng thức ăn:
Không nên ăn chất xơ dạng không tan như cellulose để hạn chế thành ruột bị “cọ xát”.
Đậu quả, bông cải xanh, ngô, nấm và hành củ chưa hàm lượng chất xơ cao, có thể gây đầy hơi, chướng bụng nên hạn chế.
Không nên dùng các loại đồ uống rượu, bia, cà phê, trà…hoặc các thức uống chứa chứa cafein như nước ngọt có gas và nước tăng lực vì nó có thể khiến người bệnh khó kiểm soát triệu chứng bệnh.
Không hút thuốc lá, ăn đồ cay như ớt, tiêu, tránh các thức ăn ôi thiu và nhiễm khuẩn hóa chất.
Giảm tối đa lượng chất béo, các loại thực phẩm có nhiều lactose như sữa, quả ngọt, mật ong… khi bị táo bón. Vì bệnh nhân kém hấp thu các chất này, ăn vào dễ bị đầy hơi, tiêu chảy.
Hạn chế các loại gia vị và nước sốt có nhiều chất béo như mayonaise hoặc nước sốt chuyên dùng với các món mì vì trong một số trường hợp nó có thể gây ra các triệu chứngviêm loét đại tràng.
Lưu ý : Vì viêm đại tràng là bệnh có tổn thương trong hệ tiêu hóa, nên để điều trị tận gốc bệnh thì ngoài việc điều trị triệu chứng thì cần tái tạo và phục hồi niêm mạc đại tràng thì bệnh mới có thể chữa khỏi được.
Và sau đây là: Món ăn cho người viêm đại tràng
Các món ăn làm sao phải đủ dinh dưỡng lại không ảnh hưởng đến đại tràng mà còn có tác dụng trị bệnh. Nếu bạn bị viêm đại tràng hãy ghi chép lại công thức của các món ăn này để thực hiện mỗi ngày nhé. Đây đều là những món ăn vừa dinh dưỡng lại là bài thuốc có tác dụng trị bệnh viêm đại tràng rất tốt đấy.
Trong số nhiều nguyên nhân gây viêm đại tràng mãn tính như: do nhiễm trùng, sau các bệnh lý đường tiêu hóa (viêm dạ dày, ruột…), nhiễm độc thuốc hoặc hóa chất… còn có yếu tố ăn uống, nhất là ăn uống thất thường kéo dài, lạm dụng các thức ăn không thích hợp gây kích thích tổn thương niêm mạc ruột.
Triệu chứng hay gặp nhất là đau bụng – thường đau ê ẩm phần bụng dưới, hoặc đau dọc theo khung đại tràng, đau tăng khi ăn, trước khi đại tiện, đau giảm sau đại tiện. Trong trường hợp tổn thương lan đến lớp thanh mạc của ruột thì sẽ đau bụng thường xuyên, nhất là khi vận động. Người bệnh hay bị rối loạn đại tiện (tiêu chảy hoặc táo bón), không thoải mái sau khi đại tiện xong, vì cảm giác mót rặn muốn đi nữa; rối loạn tiêu hóa (chướng hơi thấy bụng căng tức khó chịu; có cảm giác hơi di chuyển trong ruột), cảm giác miệng đắng, ăn không ngon miệng. Tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài khiến người bệnh ngại ăn uống.
Để chẩn đoán bệnh cần khám chuyên khoa tiêu hóa, làm xét nghiệm phân, soi đại tràng, chụp X – quang đại tràng.
Các món ăn bài thuốc chữa viêm đại tràng
Trong chữa trị, chế độ ăn uống rất là quan trọng. Không nên kiêng khem quá mức; cần giữ cân bằng trong khẩu phần ăn; tránh những thức ăn khó tiêu, thức ăn không thích hợp (tùy theo từng bệnh nhân); nếu đi ngoài phân có mùi chua, nhiều bọt thì giảm các thức ăn dễ lên men như đường, sữa, dưa chua; nếu đi ngoài phân có mùi thối thì giảm ăn đạm, nên ăn sữa chua, dưa; trong trường hợp bị táo bón nên ăn những thức ăn nhuận tràng như khoai, sữa chua, củ cải. Một số món dưới đây dùng thích hợp:
* Đậu ván, đại táo: Đậu ván 25g, đại táo 20g, bạch thược và trần bì mỗi thứ 5g. Sắc lấy hai nước hòa chung, chia uống 2 lần trong ngày vào sáng và tối. Ngày uống 1 lượng như thế để trị viêm đại tràng mãn do tỳ vị hư hàn.
* Trái vải, hoài sơn: Vải khô chỉ lấy cơm 50g, hoài sơn 40g, hạt sen 30g, gạo tẻ 60g. Ba vị đầu giã nát, nấu cháo chung với gạo tẻ, mỗi tối ăn 1 lần, liên tục 15 – 20 ngày. Trị viêm đại tràng mãn do tỳ thận hư hàn.
* Củ sen: Củ sen già còn tươi 150g, gạo tẻ 100g, đường cát trắng 30g. Làm sạch củ sen, bỏ đốt và vỏ, cắt miếng nhỏ, nấu cháo với gạo tẻ, khi cháo chín thêm đường cát, ngày ăn 1 thang. Trị viêm đại tràng mãn do tỳ thận hư hàn.
* Cật heo, cốt toái bổ: Cật heo 2 cái, cốt toái bổ 10g, gia vị vừa đủ. Làm sạch cật heo, cắt miếng, cốt toái bổ dùng vải thưa bọc lại, cho chung vào nồi, thêm nước hầm trong 1 giờ, nêm muối và gia vị vừa miệng. Ngày ăn 1 thang, chia ăn 2 – 3 lần, ăn liên tục 5 – 7 ngày.
* Bổ cốt chỉ, ngũ vị tử: Bổ cốt chỉ 12g, ngũ vị tử 10g, ngô thù du 6g, nhục đậu khấu 10g, gừng tươi 6g, đại táo 5 quả. Tất cả đem nấu lấy nước dùng trong ngày.
* Bạch thược, phòng phong: Bạch thược, phòng phong, cam thảo, bạch truật mỗi thứ 10g đem nấu lấy nước để dùng trong ngày.
Blogsudo Tổng Hợp