Cách lựa chọn và phân biệt giới tính cá Betta

Nhiều người chơi cá chọn cá betta (cá xiêm) để nuôi bởi nó là một loài cá đẹp với nhiều màu sắc rực rỡ và bộ vây mềm mại, duyên dáng. Bạn có biết cách chọn cá betta khỏe mạnh và phân biệt giới tính đực cái của chúng như thế nào?

Betta Splenden là loại cá phổ biến, dễ dàng tìm thấy ở khắp mọi nơi. Người chơi cá cho dù đã có nhiều kinh nghiệm hay chưa đều có thể nuôi loại cá này. Chúng là loài cá phổ biến chỉ sau cá vàng. Và mặc dù không đa dạng về hình thức như cá vàng nhưng Betta Splenden lại có màu sắc sống động, nổi bật hơn hẳn.

Cá Betta đực là nổi bật hơn cả. Chúng sở hữu màu sắc tuyệt vời và bộ vây với nhiều hình dáng đẹp mắt. Dù không bằng con đực nhưng cá Betta cái cũng sở hữu “nhan sắc” tuyệt vời. Bạn có thể nuôi riêng cá đực và cá cái hoặc có thể nuôi theo đàn.

Cho dù được nuôi riêng hay chung với các loài cá khác, thì cá Betta vẫn xứng đáng với ngôi vị vedette của bể cá.

Màu sắc của cá Betta vô cùng phong phú và về cơ bản thì bạn có thể chọn được tất cả các màu hoặc kết hợp màu theo ý bạn. Cấu trúc vây của cá Betta thì có giới hạn hơn, chỉ với năm dạng vây cơ bản. Thông thường những con trống có vây dài hơn, nhưng với một số loại, con đực lại có vây ngắn giống như những con cái. Điều này có thể gây nhầm lẫn trong việc phân biệt giới tính của cá Betta, và bạn cần lưu ý điều này khi chọn cá Betta làm giống.

Khi lựa chọn cá Betta cũng như các loại cá khác, bạn sẽ muốn chọn một con cá khỏe mạnh. Sau đó, bạn chọn cá theo kiểu vây của nó. Để có được những cặp đôi hoàn hảo cho sinh sản, bạn cũng cần phải nhận ra sự khác biệt giữa hai giới.

Để chọn được một chú cá Betta khỏe mạnh, bạn cần lưu ý màu sắc cá phải tươi sáng và cơ thể lành lặn. Khi di chuyển cá, không nên di chuyển quá nhanh, phải tạo điều kiện để cá có thể  bơi một cách dễ dàng. Hãy chắc chắn rằng không có bất kỳ vết bẩn hoặc đốm lạ nào trên da cá và mắt chúng phải sáng, tinh.

Cá Betta truyền thống có vây ngắn màu đỏ và xanh, vây đuôi hình tròn hoặc hình át bích. Sau nhiều năm được nhân giống, cá Betta hiện nay có 5 loại vây để người chơi lựa chọn.

Betta Plakat là một loại cá Betta đuôi ngắn và gần với Betta Splenden hoang dã nhất. Chúng được gọi là ‘pla-kad’ bởi người bản xứ, có nghĩa đen à “cá cắn”. Nó là tổ tiên của tất cả các loài cá Betta mà chúng ta đã nhân giống được hiện nay.

Do cấu tạo vây ngắn, Betta Plakat thường bị nhầm lẫn giữa con đực và con cái. Đặc điểm phân biệt là con đực có vây bụng dài và vây hậu môn rõ ràng.

Nhiều giống cá Betta khác nhau được mô tả là có “hình dáng Plakat”.  Về cơ bản có ba loại Plakat. Plakat truyền thống sở hữu vây đuôi tròn, hoặc đôi khi có hình át bích, và nó có 2 tia vây. Cá Plakat Halfmoon hiện đại có vậy đuôi hình bán nguyệt 180 độ với 4 tia (hoặc nhiều hơn) và vây hậu môn nghiêng, thon dài. Plakat Halfmoon hiện đại  là đặc trưng của Betta Plakat và vây hậu môn là đặc điểm nhận dạng của nó. Loại Plakat thứ ba trông như Plakat Halfmoon hiện đại , nhưng có vây ngắn hơn.

Cá Betta đuôi màn là giống Betta phổ biến nhất với vây dài, rủ và đuôi không đối xứng. Chúng có sẵn trong các cửa hàng vật nuôi và có giá rất phải chăng.

Tổ tiên của loài cá này không phải là quá đẹp, nhưng chúng hiện đang được phát triển với đuôi dài và đẹp hơn. Phiên bản mới sở hữu vây đuôi có hướng dốc mềm mại và hình thù đẹp mắt, giống như một tấm màn che mặt cô dâu trong ngày cưới.

Cá Betta đuôi át bích không thực sự phổ biến. Như tên gọi, đuôi của nó có hình dạng của con át bích trong bộ bài tây.

Cá Betta đuôi tưa đực sở hữu vây dài có gai nhọn. Khi chúng giương vây, các tia vây vươn rộng ra và tạo thành hình vương miện. Những con cái cũng có tia vậy vươn rộng, nhưng vây của chúng ngắn hơn cá đực nhiều.

Nhờ cấu tạo bộ vây đặc biệt như vậy, cá Betta đuôi tưa được rất nhiều người chơi cá yêu thích và chọn nuôi.

Cá Betta Halfmoon đực có kiểu vây dài nhất. Các vây xếp liên tục với nhau và có đường viền sắc nét.

Khi mở rộng, vây đuôi của chúng trông giống như một nửa vầng trăng (bán nguyệt – halfmoon), tạo thành một hình chữ “D”. Cá cái cũng có vây dài, nhưng không được dài như những con đực.

Cá Betta đuôi delta là một dạng của Betta Halfmoon, nó có phần đuôi hẹp hơn  nhưng đường viền đuôi cũng sắc nét như loài Halfmoon.

Cá betta còn có dạng đuôi kép hoặc đuôi chia, khi mà vây đuôi của nó bị tách ra làm hai. “Duôi kép” hay “đuôi chia ” không phải là đặc điểm để chia cá Betta làm một loài, bởi đặc điểm này có thể được tìm thấy trên cả 5 loại vây cơ bản. Nếu vây đuôi của cá bị chia đôi một cách đồng đều thì người ta gọi là đuôi chia, nếu không thì là đuôi kép.

Làm thế nào để phân biệt cá Betta đực và cái? Đây là một vấn đề bạn có thể gặp phải khi bạn lựa chọn cá Betta để nuôi. Dưới đây là một số khác biệt giúp bạn có thể phân biệt giới tính của cá Betta:

Sự khác biệt lớn nhất giúp bạn xác định chú cá của mình là đực hay cái chính là một lớp màng mang. Khi một con cá đực giương vây, sẽ có một màng cực lớn xuất hiện, giống như bộ râu xung quanh cằm nó. Bạn thường có thể thấy lớp màng mang bị giấu vào trong khi nó không giương vây. Con cái thì không có màng này.

Cả con đực và con đều có thể giương vây khi nhìn thấy bạn khác giới. Tuy nhiên, vẫn có sự khác biệt trong cách giương vây của chúng. Cá đực thường (không phải luôn luôn) nghiêng người về phía đối thủ và giương vây bụng. Cá cái thì mất nhiều thời gian hơn một chút khi nhìn thấy đối phương, nó thường giương vây ở tư thế “phục tùng”, nghĩa là đầu có hơi cúi xuống.

Phản xạ giương vây khi nhìn thấy bạn khác giới ở cá Betta thường không diễn ra ngay lập tức, vì vậy, bạn phải thật kiên nhẫn khi áp dụng cách này để phân biệt giới tính của chúng.

Có một sự khác biệt lớn giữa con đực và con cái về đặc điểm cơ thể của chúng. 90% cá Betta đực có vây bụng dài và đầy đặn hơn con cái.

Nếu bạn  lựa chọn cá Betta đực cái thông qua cơ quan đẻ trứng của nó thì bạn có thể đã phạm sai lầm. Bởi cả con đực và con cái đều có bộ phận này. Vì vậy, nếu chú cá của bạn có một cơ quan đẻ trứng thì nó có thể là một con cái. Nhưng nếu nó có vây dài đi kèm thì nó chính là một  con đực. Thậm chí nếu có vây ngắn và đẻ trứng, nó vẫn có thể là một con Plakat đực.

Một đặc điểm cũng dễ gây nhầm lẫn khi chọn cá Betta nữa là khả năng xây tổ bọt. Bởi không chỉ con đực, con cái cũng có thể làm việc này. Thực tế, rất nhiều con Betta cái đã tạo dựng ổ bọt của riêng nó để đẻ trứng và chăm sóc chúng (trước khi bị ăn).

Trên đây là những đặc điểm chính của cá Betta để giúp bạn lựa chọn và phân biệt giới tính của chúng một cách dễ dàng. Hy vọng sẽ giúp ích được nhiều cho bạn. Nếu bạn chưa biết nuôi cá Betta như thế nào thì có thể tham khảo thêm bài viết về cách nuôi cá Betta.