Bạn có biết lợi ích khi nuôi cá cảnh to lớn như thế nào không? Thú nuôi cá cảnh từ lâu đã trở thành món ăn tinh khác khắp mọi miền trên thế giới. Các loại cá cảnh nước ngọt và cá cảnh biển, nhiệt đới hay ôn đới đều rất được yêu thích. Dù nuôi trong nhà hay ngoài trời, bể kính hay hồ xi măng tất cả đều là thú vui tao nhã, có lợi cho tinh thần.
Thái độ thích thú của con người đối với loài cá chia làm hai loại: thực dụng và thưởng ngoạn. Dưỡng ngư, tức nuôi cá trong ao hồ sồng ngòi, ban đầu chỉ là cách để dành đồ ăn cho được tươi sống.
Lịch sử nuôi cá cảnh
Người Ai Cập cổ đại có thể được xem là những người biết thưởng ngoạn cá cảnh sớm nhất. Họ dùng những cái bồn thủy tinh to nuôi loài cá sống ở vùng nước lạnh để ngắm nghía thưởng thức. Thế nhưng, việc nuôi dưỡng và nhân giống cá cảnh có thể đã phát sinh từ vùng Viễn Đông. Trung Quốc, không còn nghi ngờ gì nữa, là nơi đầu tiên diễn ra việc nhân giống có tuyển chọn loài cá nhiều màu. Dưới triều Tống (970 – 1278 CN), giống cá vàng được nhân giống với quy mô rộng. Đến thế kỷ 16, nghề nuôi cá cảnh trong Bồn thủy tinh truyền sang châu Âu.
 |
| Tranh nuôi cá cảnh ở Nhật Bản (1820 CN) Việc nhân giống có chọn lựa các loài cá nước ngọt và cá sống ở vùng nước lạnh khởi đầu ở Viễn Đông. Những giống cá này thường được nuôi trong ao hồ ngoài trời, nhưng cũng có thể nuôi trong bồn đặt trong nhà. |
Vào thế kỷ 19, nhờ sự phát phong phú và liên tục của những kiến thức về khoa học dưỡng ngư, những ngôi nhà nuôi thủy tộc công cộng bắt đầu xuất hiện.
 |
| Tranh vẽ điểm nuôi cá cảnh (1873 CN) Cá cảnh ngày càng hấp dẫn đông đảo người hiếu kỳ, những điểm nuôi cá cảnh cổng cộng nhân đó mọc lên khắp nơi. Trong tranh là một điểm nuôi cá cảnh công cộng ở Anh quốc. |
Cuối thế kỷ 19 ở Mỹ, câu lạc bộ những người nuôi cá cảnh đầu tiên ra đời, và cũng lần đầu tiên người ta biết đến cá nhiệt. Sự thật, vào lúc đó vì dùng dèn dầu hoặc lò khí than để gia nhiệt cho các bồn cá nhiệt đới nên gặp rất nhiều nguy hiểm. Vào đầu thế kỷ 20, đã có bộ giữ ấm nước trong bồn cá chạy bằng điện rất an toàn. Rồi nhờ vào kỹ thuật nuôi cá không ngừng phát triển hoàn thiện mà thiên hạ rủ nhau lũ lượt nuôi cá cảnh. Đến những năm 1930, câu lạc bộ những người nuôi cá cảnh có mặt khắp nơi trên đất châu Âu và Mỹ. Đến những năm cuối thập kỷ 1940, cuộc triển lãm cá cảnh lần đầu tiên được tổ chức.
 |
| Hồ cá tư nhân ở Victoria Vào thế kỷ 19 Nghề nuôi cá cảnh trong nhà đã thịnh hành rất sớm. Vào thời kỳ đầu, hồ cá được làm bằng thủy tinh và gang, và thường được trang trí đẹp đẽ. Trong hình là hồ cá dùng nuôi cá nước ngọt và cá sông ở vùng nước lạnh. |
Tính ưu việt của thú nuôi cá cảnh
Bất kể điều kiện nhà cửa ra sao, người nào cũng có thể chơi cá cảnh được. Đối với những người sống ở các chung cư cao tầng, nuôi thú cưng bị cấm hoặc không nuôi được nhưng cá cảnh lại rất thích hợp. Ngoài ra, nuôi cá cảnh khỏi cần huấn luyện, khỏi lo dọn quét phòng, không sợ thú bỏ trốn (cá ra khỏi nước sao sống được), lại rất yên tĩnh.
Để nuôi cá cánh chỉ cần một không gian vừa đủ đặt cái bồn dài 60cm, rộng 30cm, cao 38cm, và chỗ dễ xoay xở dọn dẹp bồn cá mỗi ngày là được. Dọn dẹp xử lý bồn cá chẳng tốn mấy thì giờ, mỗi ngày bỏ ra vài phút, mỗi tuần bỏ nửa giờ là xong. Nuôi cá cảnh không cần kỹ năng chuyên môn, chỉ cần biết thay cầu chì, bắt ổ điện là dư xài rồi. Những thiết bị dùng cho bồn cá rất an toàn, sử dụng đơn giản, tất cả đều được thử nghiệm kỹ lưỡng chu đáo, tính năng đáng tin cậy.
Nuôi cá cảnh chi phí có cao không?
Chi phí nuôi cá cảnh có thể chia làm hai phần: vốn đầu tư ban đầu, và sau đó các khoản chi bổ sung thêm hằng ngày cho việc quản lý.
Đối với vốn đầu tư ban đầu thì nuôi cá cảnh nhiệt đới chỉ có khác với nuôi cá nước lạnh ở chỗ phải lắp thêm thiết bị gia nhiệt bồn cá, chi phí cho thiết bị này ước chiếm 15% tổng chi phí. Cá biển nhiệt đới vì giá rất cao so với cá nước ngọt nên vốn đầu tư ban đầu rất nhiều.
Loài cá nước ngọt, không kể là cá nhiệt đới hay cá sống vùng nước lạnh, giá cả cơ ban khá ổn định. Cá biển nhiệt đới giá cao vì ba lý do:
- Phí vận chuyển cao
- Săn tìm khó khăn
- Khó nuôi, vả lại nó vốn là loài cá quý hiếm (vẫn chưa nhân giống nhân tạo được).
Ngoài ra nuôi cá biển nhiệt đới, đầu tư ban đầu còn phải tính luôn tiền mua đá san hô vụn, rong, nước biển nhân tạo (tức là nước biển hỗn hợp). (Dù có nước biển thiên nhiên cũng không nén dùng vì dễ bị ô nhiễm). Còn nuôi cá biển ở vùng nước lạnh, vốn đầu tư ban đầu rất ít.
Chung lại, hai món tiền đó, chi phí ban đầu và hàng ngày cho bể cá, nếu đem ra so sánh thì cách biệt rất rõ như đem voi so với chuột. Dù rằng chi phí hàng ngày cho bể cá nhiệt đới không là ngoại lệ. Ta có thể áp dụng vài biện pháp tiết kiệm điện để giảm bớt chi phí như buổi tối tắt đèn chiếu sáng bể cá, lắp thêm vào dụng cụ giữ nước ấm cố định để giữ nước có độ ấm thích hợp. Cho dù máy sục khí và máy lọc vận hành liên tục không nghỉ, nhưng vẫn ít hao điện. Ngoài ra, để có thể tính toán kỹ lưỡng chuyện thức ăn cho cá, ta tự đi tìm bắt, hoặc dùng thực phẩm gia đình bổ sung vào nguồn thức ăn cho cá.
 |
| Cá cảnh nhiệt đới nước ngọt Cá cảnh nhiệt đới nước ngọt hiện nay là giống cá cảnh thịnh hành nhất. Đối với người mới tập nuôi, giống cá này dễ nuôi nhất. Tất nhiên phải trang bị một ít dụng cụ nuôi cá, Giống này có nhiều chủng loại, loại nào thân hình cũng mảnh mai xinh xắn, màu sắc đẹp đẽ, khả năng thích nghi cao. Ví dự như cá thần tiên, cá khổng tước (bảy màu), cá đuôi kiếm chấm đen, cá xiêm (thia đá)… So với những giống cá khác, cá nhiệt đới đòi hỏi điều kiện môi trường sống không cao, đại đa số nhất là loại dẻ trứng, đều có thể phối giống đẻ trứng ngay trong bồn nuôi. |
 |
| Cá cảnh nước ngọt (sống ở vùng nước lạnh) Giống cá này không giống với cá nước ngọt nhiệt đới (như cá vầng đuôi quạt, cá tia sáng kim loại, cá sông ở nước lạnh…). Nuôi chúng không cần gia nhiệt bồn cá, chúng thích hoạt động trong những nơi rộng rãi thông thoáng. |
 |
| Cá cảnh biển nhiệt đới Các loại cá cảnh biển nhiệt đới như cá lưỡi liềm, cá thần tiên, cá bướm… chẳng những đắtt tiền mà còn cực, khó nuôi. |
 |
| Cá cảnh biển sống ở vùng nước lạnh. Loài cá cảnh biển sống ở vùng nước lạnh và những loài động vật không có xương sống (giống như loài hải quỳ, sao biển…). Tìm bắt loài cá này rât dễ không cần dùng trang thiết bị, nhờ vậy nuôi chúng ít tốn tiền. |
Cái lợi của nuôi cá cảnh
Nuôi cá cảnh sẽ mang lại cho bạn nhiều hiểu biết mới ngoài ích lợi giúp thư giãn tinh thần. Như khi quan sát lập tính của cá, có thể sẽ khiến bạn cảm thấy thích thú môn sinh vật học. Khi nghiên cứu loài cá sống trong điều kiện tự nhiên, bạn có thêm nhiều kiến thức địa lý. Tính toán mật độ thả nuôi cá cũng giúp bạn lập luyện năng lực tính toán. Nhưng cái quan trọng của việc nuôi cá cảnh là bồi dưỡng mối quan tâm, lòng yêu mến bảo vệ sinh vật.
Nuôi cá cảnh có thể nói là cách lý tưởng nhất để giáo dục lớp trẻ yêu thương động vật.
