Đôi mắt tinh tường có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống, đặc biệt đối với người phải lao động thường xuyên trong một số ngành nghề như may mặc, lái xe, xây dựng, công nghệ thông tin…
Theo y học hiện đại, những thực phẩm có ích cho thị lực là có chứa nhiều chất như vitamin A, beta-caroten, vitamin C (giúp phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể, tăng cường thị lực), vitamin E (chống ôxy hóa, giảm nguy cơ cườm mắt), lutein (bảo vệ võng mạc mắt), selenium (chống ôxy hóa, bảo vệ mắt và não).
Theo y học cổ truyền, mắt là khí quan của tạng can (can khai nhiều ở mắt), tinh khí của ngũ tạng, lục phủ đều dồn lên mắt mà thành tinh (tinh thần, tinh hoa).
Mắt là chỗ tinh khí tụ lại. Do mắt và tạng can có quan hệ với nhau nên khi can nhiệt thì mắt bị viêm, sưng, đỏ do nhiệt; khi can suy yếu (huyết hư) thì thị lực kém, mắt bị thoái hóa dẫn đến nhiều bệnh ở mắt.
Muốn mắt sáng, hoạt động tốt, lâu bền, chậm lão hóa cần phải bổ tạng can, dưỡng huyết phải được đầy đủ. Những thực phẩm có tác dụng bổ can gồm: gan động vật, câu kỷ tử, tang thầm (quả dâu tằm), mè đen, hà thủ ô, đương quy, đại táo, hoài sơn, trứng gà (kê tử), lươn…
Sau đây là một vài món ăn có tác dụng bổ can thận, dưỡng huyết, giúp mắt tinh tường:
– Gan gà chưng câu kỷ tử: 60 g gan gà rửa sạch, xắt mỏng. Câu kỷ tử 30 g. Táo đỏ (bỏ hạt) 4 quả. Gừng tươi 2 lát mỏng. Tất cả làm sạch, cho vào bát sành, chưng cách thủy khoảng 2 giờ. Nêm gia vị vừa ăn và ăn lúc đói.
– Gan heo nấu táo đỏ: 60 g gan heo rửa sạch, xắt miếng. Táo đỏ 8 quả. Củ khoai mài 20 g. Tất cả rửa sạch, cho vào bát sành chưng cách thủy 3 giờ. Nêm gia vị vừa ăn và ăn lúc đói hoặc trong bữa cơm.
– Canh gan heo nấu với cải bó xôi: 100 g gan heo rửa sạch, xắt mỏng, ướp gia vị. Cải bó xôi 250 g.
– Canh trứng gà, câu kỷ tử: Trứng gà 2 quả. Câu kỷ tử 30 g. Táo đỏ (hoặc táo đen) 10 quả. Nấu câu kỷ tử và táo với lượng nước vừa đủ, cho sôi khoảng 1 giờ rồi cho trứng gà vào khuấy đều, nấu thêm đến khi trứng chín. Ăn trong bữa cơm.
– Gan dê nấu cà rốt: 50 g gan dê, 100 g cà rốt rửa sạch, xắt miếng cho vào nồi đất, nước vừa đủ, đun to lửa cho sôi rồi chuyển nhỏ lửa hầm trong 30 phút. Nêm gia vị vừa ăn. Chia 2 đến 3 lần ăn trong ngày.
– Canh cá chạch, mã thầy (củ năn): Cá chạch 100 g làm sạch. Mã thầy 50 g bóc vỏ, xắt lát rồi cho vào nồi đất, cho nước vừa đủ, đun to lửa tới sôi rồi chuyển nhỏ lửa nấu chín nhừ. Nêm gia vị vừa ăn và ăn lúc còn nóng.
– Canh gan heo nấu bông bí đỏ: Bông bí đỏ 50 g. Gan heo 100 g. Hái bông bí từ sáng sớm rửa sạch. Rửa gan xắt nhỏ cho vào nồi, đổ nước vừa đủ, nấu chín cho bông bí vào, chớm sôi thì nêm gia vị. Chia ăn 2 lần trong ngày.
Thực phẩm tốt cho mắt
Để nuôi dưỡng, bảo vệ hoạt động của mắt được tốt và lâu bền, chúng ta nên sử dụng thường xuyên các thực phẩm sau đây:
– Các loại giàu vitamin A: gồm gan của gà, heo, bò, vịt; lươn, trứng vịt lộn; trứng gà, vịt, sữa, thịt vịt, cá chép…
– Các loại giàu beta – caroten: gồm các loại trái và củ có màu vàng cam như cà rốt, đu đủ, gấc, bí đỏ, ớt vàng Đà Lạt, khoai lang, nghệ…; các loại rau có màu xanh đậm như: ngót, húng, tía tô, dền, muống, cần, mồng tơi, cải bẹ xanh, lang, hẹ, xúp lơ xanh.
– Các loại giàu vitamin C: gồm trái cây như chanh, cam, quýt, bưởi, dâu tây, ổi, đu đủ, nhãn, táo tây, nho, dứa…; các loại rau, quả như: cà chua, mồng tơi, xúp lơ, cải bẹ trắng, ớt, kinh giới, ngò, ngót, đay, thìa là, hành lá…
– Các loại giàu vitamin E: gồm các loại dầu đậu nành, hướng dương, mè, đậu phộng; mầm lúa, đậu; các loại hạt: hướng dương, bí, hạt dưa…; các loại đậu hạt; măng tây; mỡ cá; sữa; thịt; gan…
– Các loại giàu lutein: gồm bắp, trứng, cải bó xôi, cải xoăn…
– Các loại giàu selenium: gồm các loại hải sản: cá, tôm, cua, nghêu, sò, ốc, hến…; các loại thực phẩm khác như: thịt, gan, cật, trứng, ngũ cốc; dầu hướng dương, mè…