Không phải ngẫu nhiên mà dân chơi cá cảnh tôn vinh cá rồng huyết long là loài đứng đầu trong làng cá cảnh nói chung và họ cá rồng nói riêng. Nếu nhìn thấy màu đỏ rực lửa của chúng, bạn sẽ bị hấp dẫn và cuốn hút ngay từ cái nhìn đầu tiên. Tuy nhiên, để có những chú cá như vậy, bạn cần tốn một chút thời gian và công sức với cách nuôi cá huyết long dưới đây.
Cá rồng huyết long có tên tiếng Anh: Super Red. Loài cá cảnh này có tuổi thọ khoảng 100 năm ngoài tự nhiên và khoảng vài chục năm trong hồ kính với kích thước tối đa đạt 75cm.
1. Đặc điểm hình dáng và cách chọn giống cá rồng Huyết Long tốt
Cá rồng huyết long có thân dẹp và thon dài đầu nhọn về phía trước, môi dưới có hai râu dài vểnh lên như râu rồng, các vây trên người đều có màu đỏ, đặc biệt khi lớn, những lớp vảy này có sắc đỏ như máu nên được gọi là Huyết long. Thời gian để cá có đủ mầu sắc như vậy khoảng 4 năm tính từ khi sinh nở.
Màu sắc: quan sát ở các vi, Huyết Long giống tốt thì tất cả các vi phải ít nhất có màu hồng hay đỏ thì tuyệt, nhất là 3 cái vi ở phần đuôi, trên lưng, và dưới đuôi. Cặp phướng dưới mang tai phải ít nhất điểm ít chấm hồng/hay màu hồng. Nói tóm lại, nếu ban nhìn thấy những điểm mà tôi nêu trên thay vì điểm hồng mà là màu đỏ, thì bạn nên mua ngay, vì đó là giống tốt đấy. Có một điểm mà ít người chơi cá Huyết Long để ý là khi chọn cá Huyết Long lúc còn non… bạn hãy để ý thật kỹ màu sắc của môi dưới, chỗ cặp râu rồng.
Không phải con Huyết Long nào cũng thế, có con môi dưới không hồng/đỏ vẫn có thể là giống tốt, nhưng nếu bạn chớp đươc chú nào ở kích thước 10 – 15 cm mà môi dưới đỏ rực, thì đấy là giống cực tốt, bạn không nên chần chừ mà mua ngay, vì đó là yếu tố quyết định. Có cho ăn màu, môi dưới cũng không thể đỏ được.
Vẩy: Kế đến, bạn nên xem vẩy. Vẩy ở hàng thứ 4/5 phải sáng dưới ánh mặt trời/ánh đèn. Càng sáng/chói với màu xanh nhạt/đậm thì càng tốt.
Nếu bạn mua Kim long Quá Bối, sự sáng chói của vẩy rất quan trọng, ở tuổi nhỏ trừ khi là loại thượng hạng, bạn sẽ khó thấy sự sáng chói của vẩy ở hàng thứ 6, nhưng nếu là giống tốt thì phải ít ra sáng đều hết ở hàng 1-4, và càng sáng nhiều ở vẩy hàng thứ 5 thì càng tốt. Muốn chọn Lim long Quá Bối nền vàng, để ý ở những vẩy đã sáng nơi thành vẩy xem đã có những hạt vàng chạy dọc theo vẩy hay chưa.
Chăm sóc và nuôi dưỡng cá rồng không phải chuyện đơn giản, trên lý thuyết khác xa so với thực tế. Nó bao gồm cả yếu tố thay đổi thất thường. Sau đây là một số kinh nghiệm mình tổng hợp được về bí quyết nuôi cá rồng.
2. Cách nuôi cá huyết long cơ bản
Trong cách nuôi cá huyết long, bạn nên chú ý đến độ sạch của nước
Bộ lọc
Không phải bộ lộc hồ cá nào cũng có thể sử dụng hiệu quả cho bể ca rồng. Hãy sử dụng bộ lọc vi sinh thật tốt vì điều này sẽ giúp cho bạn ít phải thay nước thường xuyên và làm cho quá trình lên màu của cá được tốt hơn. Một bộ lọc tốt là rất cần thiết giúp huyết long ổn định về nước, lọc thùng có thể là sự lựa chọn hiệu quả nhất.
Chuẩn bị nuôi cá rồng
Đối với cá rồng, sự phát triển và lên màu tốt của cá tùy thuộc vào huyết thống và 40% còn lại tùy thuộc vào sự nuôi dưỡng của bạn. Tuy có 60% chúng ta không làm gì được vì ngoài tầm tay, 40% còn lại là một con số phần trăm không nhỏ quyết đinh được sự phát triển của cá trong tương lai. Vì thế, yếu tố quan trọng nhất là chúng ta nên làm trong hết khả năng trong việc nuôi dưỡng loại cá cảnh này.
Việc quan trọng nhất trong phương cách nuôi dưỡng chú cá rồng yêu của bạn có thể tìm thấy trong phần bên dưới của bài này.
Chu kỳ chuyển hóa của bể bắt buộc phải được hoàn tất để tạo nên một hệ thống sinh thái ổn định trước khi ta cho cá rồng vào bể. Chu kỳ này cần khoảng 2 tuần để hoàn tất (lưu ý: 4-6 tuần thay vì là 2 tuần; 2 tuần nếu áp dụng phương pháp hạt giống (seedling). Nước phải được khử chlorine và chloramines và chờ đợi chu kỳ nitrogen hoàn tất với hệ thống lọc nước tôt. Chỉ nên mang cá rồng về khi bể nước đã hoàn tất chu kỳ này.
Chu kỳ nitrogen của bể cá có thể thực hiện qua 2 phương cách:
1. Cho một giống loại cá khác để thử nghiệm nước.
Cá neon tetra là loại cá “thử nghiệm nước” tốt nhất, vì chúng rất nhạy cảm với các độc tố trong nước. Phân cá và thức ăn dư sẽ kích thích sự phát triển của nhóm vi sinh hữa ích.
2. Kiểm tra hàm lượng của ammonia trước khi cho cá vào bể.
Hằng ngày nên dùng dung dich để kiểm hàm lượng ammonia bằng cách nhỏ từng giọt dung dich ammonia vào ống thử với nước bể. Hàm lượng của ammoni lúc ban đầu sẽ tăng vọt, và rồi sẽ giảm xuống 0. Khi ammonia giảm xuống 0 thì đó là dấu hiệu cho biết nhóm vi sinh hữa ích đã sinh sôi và đang phát triển. Đó chỉ mới là ammonia, còn phần của nitrite/nitrat nữa, xin các bạn lưu ý.
Các thành phần lọc như (bioballs, ceramic rings v.v…) của bể nước cũ nên được sử dụng trong bộ lọc của bể mới để kích thích sử phát triển của những nhóm vi sinh hữa ích.
Bạn cũng có thể cho vào bể nước các khoáng chất cần thiết cho cá và dung dich “blackwater” (tương tự như nước ngâm với là bàng khô) trước khi cho cá rồng vào bể, vì điều này rất tốt cho cá.
Cần phải làm gì sau đó:
Trước khi mang cá về, ta nên kiểm lại độ pH của nước trong bể cá rồng đang ở của nước trong bể mà bạn chuẩn bị cho cá rồng.
– Nhiệt độ (độ C): 27-30
Sau khi mang cá về nhà, đặc bọc nylon đang chứa đựng cá với nước trong đó vào bể cá, và để như thế trong 10 phút đầu tiên. Cách thức này sẽ làm cho nhiệt độ của nước bên trong túi nylon chứa đựng cá trở nên tương đương với nhiệt độ của nước trong bể. Kế tiếp, múc và đổ một lượng nước nhỏ khoảng một ly nước của bể vào trong túi nylon với khoảng cách là 5 phút trong vòng 30 phút. Phương cách này sẽ giúp ích cho cá rồng quen dần với nước bể mà nó sẽ được thả ra trong chốc lát.
Cá rồng là giống cá khỏe, ta có thể cho cá thẳng vào bể ngay lập tức sau khi mang về. Tuy nhiên, không nên mạo hiểm như thế. Cẩn thận lúc nào cũng tốt hơn là sự hối tiếc.
3. Những điều cần lưu ý
Thiết kế bể
Vì cá rồng Huyết long khi trưởng thành có thể đạt chiều dài khoảng 75cm nên chiều dài bể phải gấp 3 lần chiều dài của cá, tốt nhất là bể càng dài, càng rộng thì càng tốt.
Ưu tiên hàng đầu không chi khác hơn là kích thước của bể, vì đó là nơi cá sẽ sinh sống. Kích thước tối thiểu cho một con cá rồng trưởng thành là 120cmx60cmx60cm. Tuy nhiên nên có một bể với kích thước càng lớn càng tốt trong khả năng của bạn. Những ai chơi cá rồng không nên tiết kiệm trong chuyện mua sắm bể cho cá rồng, vì các ly do sau:
Cá rồng nhỏ phát triển rất nhanh về kích thước nếu được cho ăn uống đầy đủ và đúng mức. Vì thế, ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều và tránh được nhiều phiền toái nếu ta cho cá vào một bể với kích thước thoải mái và rộng lớn từ ngay lúc ban đầu.
Một bể cá rồng với kích thước nhỏ sẽ làm còi đi sự phát triển bình thường của cá rồng và cá sẽ trở nên nhìn rất dị hợm. Ảnh hưởng của còi cọc một khi đã xảy ra, không thể thay đổi ngược lại được.
Môi trường sống
Background: Có thể bạn cho đây không là yếu tố quan trọng, nhưng thật sụ nó có tác dụng rất quan trọng đến sự lên màu của cá rồng. Đối với huyết long, background màu đen thường được sử dụng. Background màu đen sẽ kích thích sự lên màu đỏ rực hơn dưới tác dụng của ánh đèn với công suất mạnh. Đồng thời màu đen giúp ich cho cường độ óng ánh của vẩy. Kim Long Quá Bối /Kim Long Hồng Vỹ cần background nhạt màu hơn, thí dụ như màu xanh. Màu xanh sẽ kích thích màu sắc của vẩy leo lên lưng mau hơn.
Tuy nhiên, bù lại, màu xanh sẽ làm cho sự óng ánh của vẩy không sáng được bằng màu đen. Tôi đề nghị là đối với giống loại rồng Kim Long, ta nên sử dụng mà background nhạt khi còn cá còn bé và đổi sang màu đậm hơn khi sự lên màu của vẩy đã thỏa mản được sự mong muốn của ta. Vì thế ảnh hưởng và tác dụng của background nên được khai thác và sử dụng đến mức tối đa.
Vật nhọn/Đồ trang trí: Không nên để các vật nhọn, sắc cạnh trong bể, vì cá rồng yêu quí của bạn sẽ khó tránh được thương tích. Những vết thương nhẹ có thể phục hồi dễ dàng, tuy nhiên, những vết thương do sự lở loét không cần thiết khi xảy ra trong nước có thể mời gọi nhiểm trùng một cách không cần thiết, và rất có thể đi đến tử vong.
Nền sỏi: Thật sự không cần thiết trong bể cá rồng, nhưng tôi nghĩ nếu có cũng không sao, nếu nền sỏi thường luôn được chùi rửa hút trong trường hợp các chất bẩn và phế thải được thu gọn sạch sẽ.
Cây thủy sinh: khi có cây thủy sinh hay rong rêu trong bể rất tốt cho cá rồng, vì chúng cho chất beta-carotene thiên nhiên trong bể, mà beta-carotene thì lại rất cần thiết cho sự lên màu của cá. Bể cá có rêu là một bể cá tốt. Chỉ tại ta nhìn thấy mất thẩm mỹ, chứ nếu đứng từ trên quan điểm của cá rồng, thì đây là một điều cực kỳ tốt. Tuy nhiên xin ghi nhớ một điều là sau khi tắt đèn, trong bóng tối, cây thủy sinh và rong rêu sẽ canh tranh với cá rồng khí oxygen, vì thế lúc nào ta cũng phải giữ cho lượng oxygen trong bể thật là đầy đủ.
Thức ăn
Một vài loại thức ăn lạ như: thịt được lát mỏng (thịt heo, thịt bò), kỳ nhôn/kỳ đà, chuột con.
Sản phẩm khuyên dùng:
– Thức ăn bổ sung giúp cân bằng dinh dưỡng và phát triển thể chất cho cá cảnh ăn thịt
Yêu cầu về nước
Nước được xem là tốt khi: mặt nước không được tích các bong bóng và các váng mỡ, nước không có những gợn hay những vụn thức ăn lơ lửng…, các yếu tố về môi trường, lý – hóa nằm trong giới hạn cho phép.
Điều kiện của nước: Cá rồng thích sống ở độ pH hơi acid từ 6.5-7.0. Với khoảng pH như thế này giúp cho màu sắc của cá rồng lây lan dễ dàng hơn nước mềm, độ KH và GH thấp. Đồng thời nước bể cá rồng nên cho thêm nước blackwater (nước ngâm lá bàng khô) để có được màu giống như nước chè/trà là màu nước của cá rồng trong thiên nhiên. Nước lá bàng còn có chất humic acid giúp cho cá rồng phát triển và có khả năng làm cho chúng bớt bị stress.
Thay nước:
Nước bể cá rồng nên được thay thường xuyên với những lần thay khoảng 20% tuần với kết quả rất là khả quan. Chu kỳ thay nước thường sẽ được quyết định bởi hàm lượng nitrate trong bể. Nếu siêng, nước có thể được thay 10% 2 lần tuần. Đối với những ai đang chuẩn bị đem cá đi thi, thì nước sẽ được thay mổi ngày. Thay nước thường xuyên rất cần thiết không cần biết bạn có hệ thống lọc nước hữa hiệu như thế nào, vì phẩm chất của nước trong bể không thể nào so bì được với nguồn nước trong thiên nhiên. Một số lượng muối nên được cho vào bể trong mổi lần thay nước để giúp cho cá rồng giảm stress, và giúp chúng phòng chống lại một số bệnh.
Đồng thời muối có tác dụng rất bổ chống phòng chống lại trường hợp cá bị ngộ độc nitrite. Nước sạch cần phải có để giũ hàm lượng của ammonia ở mức zero, và nitrite ở mức dưới 0.3mg/lít.Cuối cùng không nên thay hơn 50% thể tích của bể cá trong một lần thay nước, hay làm công tác vệ sinh bộ bông lọc hay các phụ kiện của bộ lọc nước cùng một lúc, vì làm thế sẽ thay đổi khá nhiều các hợp chất hóa học của nước trong bể, và cá rồng sẽ lảnh nhận hậu quả không cần thiết. Xin ghi nhớ là cá sẽ không đẹp nếu cá không khỏe và cá chỉ có thể khỏe khi phẩm chất của nước sạch.
Sinh sản
Cá huyết long không thể sinh sản nhân tạo người ta thường bắt cá con và trứng ở trong miệng cá bố. Khi cá mẹ đẻ trứng cá bố ngậm trứng trong miệng và bảo vệ cho tới khi cá con cứng cáp. Cá con khi đã biết bơi nhưng vẫn còn chưa rụng rốn và những chất dinh dưỡng đó sẽ nuôi cho cá tới khi rụng rốn. Thời gian đầu khi cá còn nhỏ thường ăn những thức ăn như loăng quăng và những loại côn trùng nhỏ, khi cá lớn chúng bắt đầu ăn những loại mồi như tép và cá con, nhái, cào cào, châu chấu, gián….
Các loại bệnh thường gặp
Cá bị nấm trắng ở môi và thường không chịu ăn. Cách chữa trị là bạn dùng đèn giữ ấm khoảng từ 31-32 độ C và cho vào hồ những loại thuốc sát trùng trị nấm. Ngoài ra, cá rồng cũng có thể bị xù vẩy lên. Loại bệnh này nếu không chữa kịp thời cá sẽ bị chết. Để chữa bệnh, bạn cũng cần phải dùng đèn giữ ấm cho nước từ 31-32 độ C và bỏ vào hồ thuốc kháng sinh.
Cách chăm sóc cá con
Khi cá mới mua về, bạn nên chuẩn bị hồ với mức nước 2/3 hồ, sau 2- 3 ngày hãy cho đầy nước vì những ngày đầu cá hay phóng ra ngoài dễ bị chết.
Cách cho cá con ăn: Ngày đầu tiên khi mới nuôi, bạn thả vào bể một bầy cá mồi con. Vì cá con rất sợ (nhát) nên chúng sẽ ăn vào ban đêm. Một tuần sau khi cá đã quen dần, bạn cho cá ăn theo bữa, một ngày một lần và thả mồi tới đâu cá sẽ ăn hết tới đó. Khi cá không ăn nữa tức là đã no và bạn không thả thêm mồi nữa. Đối với cá con, nếu bận công việc bạn cũng có thể cho chúng ăn 2- 3 ngày/bữa cũng được.
Sự phát triển về màu sắc của cá rồng
Chuẩn bị trước khi lên màu
Để lên màu cho cá rồng huyết long thành công, bạn cần chuẩn bị 1 số công đoạn như sau: Nên bỏ một ít nước lá bàng vào hồ và bắt đầu tăng dần số giờ mở đèn cho cá rồng theo từng bước 3:6:9:12 và 24 giờ để cá rồng làm quen dần với đèn, tránh một số cá có hiện tượng bị stress. Ngoài ra, có thể cho một ít muối với hàm lượng 100g/100 lít nước, sẽ nhanh chóng làm tăng nhanh màu khi sử dụng đèn cho cá, đồng thời làm giảm stress.
Đèn với công suất manh hơn thường được dùng với mục đích “phơi dèn” cá. Những loại đèn với wattage và công suất cao như đèn cho cây thủy sinh thường được dùng. Các loại đèn này kích thích được sắc tố đỏ nơi Huyết Long. Đã có bằng chứng cụ thể về khoa hoc về tác dụng của ánh đèn về sự lên màu của sắc tố đỏ, nhưng kiến thức về khoa học của tôi rất là giới hạn để bàn thảo chuyện này trong bài viết này. Tuy nhiên, tôi đã được thấy kết quả của sự “phoi+ đèn” và đã đi đến kết luận là một hệ thống đèn tốt cho Huyết long là điều cần thiết phải có.
Hơn thế nữa, còn có loại đèn làm cho cá rồng nhìn đỏ hơn, cũng có thể dùng kèm thêm để phối hợp và kích thích sự lên màu của huyết long. Huyết long thường hòa lẩn màu sắc của chúng theo môi trường sống chung quanh. Trong một môt trường nước không sáng cho lắm, cơ thể cá rồng sau khi được “phơi đèn” sẽ kết hợp với môi trường nước hơi ngâm đen này để cho ra màu sắc đỏ rực rở hơn tác dụng của lá bàng và ảnh hưởng của nó lên màu sắc của huyết long;
Nhưng tốt hơn cả vẩn không gì tốt hơn sự kích thích của ánh nắng mặt trời. Cá rồng HL nên đước để thật sự phơi nắng dưới ánh mặt trời, nếu không được như thế, thì cũng nên để cho bể cá rồng được rọi chiếu bởi ánh sáng mặt trời. Cuôi cùng, các loại đèn đỏ/hồng, thường được biết đến với tên gọi là đèn TFC cũng rất tốt để kích thích sự lên màu của HL, vì khả năng của HL hòa lẩn vào màu sắc của môi trường sống.
Đèn thông thường thường được sử dụng với kết quả tốt. Không cân những loại đèn cực mạnh, vì với ánh đèn quá manh, sẽ đốt cháy hàng vẩy thứ 6, và sẽ làm giảm khả năng lên màu của vẩy hàng thứ 6. Hầu hết, những người chơi giống Kim Long Châu Á, chỉ bật đèn lên khi cho cá ăn, hoặc những khi cần xem cá. Có người hoàn toàn tắt đèn.
Loại đèn sử dụng để kích thích:
Rất nhiều loại đèn bạn có thể dùng để kích thích lên màu của cá Rồng như: Arcadia D3, PL lights, Dennerle plant tubes, T5HO, TFC, Flow Flux, NEC… Metal Halude. Nhưng sử dụng đèn cho cây thủy sinh loại ánh sáng trắng tím thì thích hợp nhất.
Kích thích màu:
Nếu bạn làm đúng qui trình thì màu sắc sẽ nhanh chóng thể hiện trên mang và vây cá và lan tỏa toàn thân. Sự nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào dải ánh sáng của loại đèn bạn sử dụng.
Những hiện tượng khi sử dụng đèn kích thích sai qui cách:
Nếu làm sai quy cách, cá của bạn sẽ có những dấu hiệu như: cá bơi nghiêng, mắt cá bị mờ, bỏ ăn…
Sử dụng các chất hỗ trợ để lên màu:
Nước lá bàng hoặc black water có tanin acid sẽ tạo môi trường phù hợp với huyết long, giúp cá giảm stress và nhanh chóng phát triển màu. Ngoài ra, vitamin S7 là loại vitamin thường dùng cho cá rồng cũng góp phần kích thích cá thèm ăn và lên màu cho cá trong thời gian sớm nhất.
Khi bắt đầu cá đã lên màu đậm và màu như bạn mong muốn, bạn giảm bớt lượng ánh sáng từ từ cho cá quen dần và giữ màu được lâu hơn.
Lưu ý:
Ánh đèn với công suất cao tốt cho sư lên màu của cá rồng HL, nhưng cũng nên biết là dưới ánh đèn như thế, sẽ tạo ra nước xanh và “phơi đèn” quá nhiều giờ sẽ làm hại đến mắt của HL. Sức khỏe của cá không nên được đánh đổi cho sự lên màu của cá.
Những cụm/nhóm vi sinh hữu ích rất nhạy cảm với tia cực tím, kể cả ánh sáng của đèn ta sử dụng trong nhà. Khi chúng ta làm công tác vệ sinh cho hệ thống lọc nước của bể cá, nên lưu ý vấn đề này. Chúng sẽ hoạt động hữu hiệu nhất trong môi trường hoàn toàn tối, tuy chúng vẫn có thể hoạt động trong môi trường được che bớt ánh sáng.
Đam mê và thực sự yêu thích thì bạn sẽ sớm học được bí quyết cũng như cách nuôi cá rồng huyết long đơn giản mà hiệu quả nhất.
Sản phẩm máy lọc thùng dành cho bể cá rồng:
– Thích hợp cho bể: 200 – 300L
– Là thiết bị lọc ngoài dạng thùng cho bể cá cảnh; san hô; thủy sinh…
– Cải thiện động cơ thủy lực làm giảm tần suất bảo trì; tăng tốc độ dòng chảy; tăng hiệu suất lọc nước
– Hoạt động êm hơn 15% so với các loại máy lọc bể cá khác
– Thích hợp cho bể: 1000 – 1500L
– Là thiết bị máy lọc ngoài dạng thùng dành cho bể cá cảnh; san hô; thủy sinh…
– Fluval FX6 sở hữu những tính năng tiên tiến; được thiết kế làm cho việc nuôi cá cảnh trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn
– Thích hợp cho các loại bể nước ngọt và nước mặn