Giải mã được hiện tượng ‘thấy ma’

Trên thế giới không thiếu những câu chuyện về hiện tượng siêu linh, nhưng phần lớn đều mô tả cảm giác về sự hiện diện của “phần lực” vô hình nào đấy và chỉ có một số ít nói rằng họ “thấy” được.

Theo báo cáo trên chuyên san Current Biology , tiến sĩ Giulio Rognini của Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ  (EPFL) cho hay cảm giác trên vô cùng sinh động, có thể đẩy con người vào tình trạng hoảng loạn. Những trường hợp cảm giác thấy ma thường xuyên xuất hiện ở những người đang trong những điều kiện khắc nghiệt, chẳng hạn như những người leo núi hoặc các nhà thám hiểm, hoặc nghiêm trọng hơn là những người có vấn đề về thần kinh.

“Đáng ngạc nhiên hơn là họ hay kể lại rằng ‘bóng ma’ đó hầu như bắt chước mọi chuyển động của cơ thể. Chẳng hạn, nếu họ đang ngồi, họ cảm giác ‘phần đó’ đang ngồi. Nếu họ đang đứng, ‘phần đó’ cũng đứng, và những tình trạng tương tự”, theo giải thích của tiến sĩ Rognini.

Dù họ luôn cam đoan rằng mình đã “cảm” được “ma”, nhưng theo nghiên cứu mới của nhóm chuyên gia Thụy Sĩ, đó chỉ là “ảo ảnh” được não tạo ra trong một số trường hợp cụ thể. Thậm chí, các nhà khoa học còn cho biết đã xác định những bộ phận não chịu trách nhiệm tạo ra những cảm giác gai người này.

Để điều tra, các chuyên gia khởi đầu bằng cách quét não của 12 bệnh nhân bị rối loạn tâm thần, và luôn khăng khăng là bị “ma ám”. Kết quả cho thấy tất cả bệnh nhân đều bị tổn hại ở các khu vực não có liên quan đến khả năng tự nhận thức, chuyển động và vị trí của cơ thế trong không gian.

Trong những cuộc nghiên cứu sau đó, họ chuyển sang 45 tình nguyện viên khỏe mạnh, chưa từng trải nghiệm về tình trạng siêu linh trước đó, và tiến hành cuộc thí nghiệm nhằm can thiệp các tín hiệu thần kinh tại các khu vực não như trên.

Các chuyên gia bịt mắt những người tham dự, yêu cầu họ dùng tay điều khiển một rô bốt. Trong lúc các tình nguyện viên bận rộn với rô bốt trong tay, một rô bốt khác theo dõi một cách chính xác nhất cử nhất động của họ từ phía sau lưng.

Tình hình bắt đầu trở nên kỳ quái hơn khi các nhà nghiên cứu tạo nên sự chênh lệch nhỏ giữa hành động của tình nguyện viên và phản ứng của rô bốt. Kết quả cho thấy đến 1/3 số người kể lại cảm giác như có ma trong phòng, và thậm chí một số người còn cảm được đến sự hiện diện của “4 phần lực”.

Từ đó, các chuyên gia cho rằng khi con người cảm giác có sự hiện diện của “ma”, lúc đó não bộ đang lâm vào tình trạng rối rắm: nó tính toán sai vị trí của cơ thể và cho rằng nó thuộc về một người nào khác.

Tiến sĩ Rognini giải thích rằng bộ não của con người xử lý vào đại diện của cơ thể trong không gian. Trong tình huống bình thường, nó đủ sức tập hợp các nhận thức về bản thân và hợp nhất chúng lại thành một. Nhưng khi hệ thống gặp trục trặc, chẳng hạn do bệnh tật, điều này đôi khi có thể tạo ra một đại diện thứ hai của bản thân cơ thể họ, và họ tưởng lầm là “ma”.

Các nhà nghiên cứu cho hay phát hiện trên có thể giúp hiểu rõ hơn về những tình trạng bệnh tâm thần giống như chứng tâm thần phân liệt.

Phi Yến