Bệnh teo cơ là bệnh được nhiều người biết đến nhưng có lẽ nhỉều người vẫn chưa biết thế nào là bệnh teo cơ. Tìm hiểu một số thông tin về bệnh teo cơ qua bài viết dưới.
Bệnh teo cơ là một chứng bệnh rối loạn gen làm yếu từ từ các cơ trong cơ thể. Nguyên nhân do sự sai sót hoặc khiếm khuyết thông tin gen, ngăn cơ thể hình thành các protein cần cho sự hình thành và duy trì độ bền khoẻ của cơ.
Teo cơ là triệu chứng hay gặp trong các bệnh cơ, nhưng những bệnh khác cũng có thể gây teo cơ liệt thần kinh vận động ngoại biên, bất động quá lâu…
Chúng ta thường biết đến bệnh teo cơ delta, tuy nhiên teo cơ có rất nhiều loại. Nguyên nhân gây bệnh do sự sai sót hoặc khiếm khuyết thông tin gen, ngăn cơ thể hình thành các protein cần cho sự hình thành và duy trì độ bền khoẻ của cơ khiến các cơ trong cơ thể yếu dần.
Trẻ được chẩn đoán mắc bệnh teo cơ sẽ bị mất dần dần khả năng thực hiện các vận động như đi, ngồi, đứng thẳng, thở ra dễ dàng và cử động các cánh tay và bàn tay. Độ yếu ớt này càng tăng có thể dẫn đến các vấn đề sức khoẻ khác.
Có nhiều dạng của bệnh teo cơ, có thể ảnh hưởng đến cơ của trẻ ở những mức độ nghiêm trọng khác nhau. Trong một số trường hợp, bệnh teo cơ bắt đầu gây ra các vấn đề về cơ ở giai đoạn trẻ sơ sinh, trong khi ở các trường hợp khác, các triệu chứng không xuất hiện cho đến tuổi trưởng thành.
Hiện chưa có cách chữa khỏi bệnh teo cơ, nhưng các nhà nghiên cứu đang khẩn trương nghiên cứu và phát hiện thêm nhiều cách làm thế nào để ngăn ngừa và điều trị bệnh. Các bác sĩ cũng đang nghiên cứu cải thiện chức năng cơ và khớp và làm chậm lại quá trình suy yếu cơ để trẻ nhỏ, trẻ thiếu niên và những người lớn mắc bệnh teo cơ có thể sống tích cực và độc lập khi có thể.
Các triệu chứng đầu tiên của bệnh teo cơ
Thăm khám bằng cách quan sát, chú ý các vùng cơ nổi rõ như cơ denta ở vai, cơ mông, cơ cẳng chân sau, cơ ở bàn tay…khi teo, ta thấy những phần cơ đó xẹp lõm xuống. Tốt nhất là dùng thước đo so sánh hai bên, so sánh với sự cân đối của toàn thân và so sánh với người bình thường. Cũng có khi teo cơ nhưng lại thể hiện ra ngoài bằng hiện tượng phì đại, đó là trường hợp teo cơ kèm theo rối loạn tổ chức liên kết và mỡ gây nên triệu chứng giả phì đại, (bệnh cơ teo giả phì đại hay bệnh Thomsen).
Teo cơ trong các bệnh cơ, nói chung là cả hai bên và đối xứng, có thể toàn thân cũng có thể chỉ ở vùng như mặt, thắt lưng.
Nhiều trẻ mắc bệnh teo cơ sau khi trải qua một giai đoạn phát triển bình thường trong những năm đầu sau khi sinh. Tuy nhiên thường trong giai đoạn này, các triệu chứng đã bắt đầu xuất hiện. Trẻ có thể bắt đầu bị sẩy chân, vấp ngã, đi lắc lư, gặp khó khăn khi đi lên cầu thang và đi bằng ngón chân (gót chân không nện xuống sàn); khó khăn khi đứng lên khỏi chỗ ngồi hoặc khi đẩy vật gì đó, chẳng hạn xe ngựa hay xe đẩy ba bánh. Trẻ bị teo cơ cũng thường mắc chứng cơ bắp chân phình to, khi các mô cơ bị phá huỷ và được thay bằng mỡ.
Vậy, bệnh teo cơ gồm có những loại nào? Các bài thuốc chữa teo cơ trong cuộc sống?
Teo cơ có thể phân loại một cách đơn giản và dễ hiểu gồm 2 nhóm lớn: hoặc từ bản thân cơ hoặc từ nguyên nhân ngoài cơ.
+ Trẻ bị sẩy chân, vấp ngã, đi lắc lư.
+ Trẻ gặp khó khăn khi đi lên cầu thang.
+ Trẻ thường đi bằng ngón chân (gót chân không chạm xuống sàn).
+ Trẻ gặp khó khăn khi đứng lên khỏi chỗ ngồi hoặc khi đẩy vật gì đó.
+ Trẻ mắc chứng cơ bắp chân phình to (do các mô cơ bị phá huỷ và được thay bằng mỡ)…
Lưu ý: Nhiều trẻ mắc bệnh teo cơ không có biểu hiện gì đặc biệt trong những năm đầu sau sinh.
Triệu chứng của teo cơ: trẻ gặp khó khăn khi đi lên cầu thang, hay vấp ngã, đi lắc lư…
Phương pháp chẩn đoán bệnh
+ Kiểm tra thể chất.
+ Xem xét tiền sử gia đình.
+ Xem xét các vấn đề có thể tác động đến cơ bắp mà trẻ có thể gặp phải.
+ Làm xét nghiệm máu.
+ Kiểm tra ADN.
+ Làm sinh thiết cơ…
Nhóm nguyên nhân từ cơ:
Có thể là do bệnh lý cơ bao gồm có hay không có yếu tố gen. Nhóm nguyên nhân này có thể bao gồm cả nguyên nhân cơ vì lý do nào đó không được sử dụng (do đau khi vận động, do viêm…).
Nhóm nguyên nhân khác:
Là do yếu tố thần kinh bao gồm các tổn thương thần kinh chi phối cơ như trong trường hợp tổn thương tủy sống, chèn ép rễ thần kinh (ví dụ như thoát vị đĩa đệm).
Chúng tôi không biết là cơ chân trái anh bị teo nhưng anh có bị mất phản xạ gân xương vùng chân trái hay không (nghĩa là xem có phải do yếu tố thần kinh) hay mạch máu cung cấp cho vùng chân trái có bị giảm đi như hay gặp trong bệnh lý viêm tắc động mạch hạ chi do thuốc lá.
Thứ đến vùng chân mà anh mô tả không rõ ràng vì nó trải dài từ đùi đến bàn chân do vậy mà không rõ là nhóm cơ nào. Theo đó, chúng tôi nghĩ rằng nhiều khả năng là anh đang muốn đề cập đến cơ bụng chân. Nếu chỉ vì viêm vùng gót chân mà dẫn đến teo cơ vùng bắp chân thì quả là khá hiếm.
Trong trường hợp của anh chúng tôi khuyên nên đến bệnh viện có khoa chấn thương chỉnh hình, nội hay ngoại thần kinh gần nơi anh ở để các bác sĩ xem là anh bị tổn thương thần kinh hay là tổn thương thật sự nằm ở nhóm cơ để từ đó có hướng điều trị thích hợp.
Các dạng bệnh teo cơ
Teo cơ do các bệnh cơ, bệnh teo cơ Duchenne, bệnh Landouzy, bệnh Steiner: không có hiện tượng run các thớ cơ, ngược lại teo cơ do tổn thương thần kinh (liệt thần kinh ngoại biên, bệnh bại liệt) thường cóhiện tượng này.
Bệnh teo cơ Duchenne
Teo cơ cơ Duchenne thường gặp nhất và là dạng nặng nhất của teo cơ. Bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi lên 5, khi các cơ chậu bắt đầu yếu đi. Trẻ mắc bệnh này phải dùng xe lăn khi 12 tuổi.
Đa số trẻ bị teo cơ Duchenne có trí thông minh ở mức trung bình, tuy nhiên có khoảng 1/3 trong đó không có khả năng học và dưới 1/3 chậm phát triển trí não. Sau một thời gian, các cơ của trẻ ở vai, lưng, cánh tay và chân yếu đi, các cơ hỗ trợ cho hô hấp cũng bị ảnh hưởng và trẻ cần đến máy để thở. Vì vậy, tuổi đời của bệnh nhân teo cơ Duchenne chỉ kéo dài đến năm 20 tuổi.
Bệnh teo cơ Duchenne là bệnh di truyền liên kết nhiễm sắc thể giới tính X.
Bệnh teo cơ Becker
Bệnh teo cơ Becker ít gặp hơn và quá trình phát triển bệnh cũng chậm hơn. Các triệu chứng bệnh thường bắt đầu khi trẻ bước vào độ tuổi lên 10. Sự suy yếu cơ bắt đầu thể hiện ở cơ chậu, sau đó là các cơ lưng và vai.
Trẻ mắc bệnh teo cơ Becker có tuổi thọ bình thường và có thể sống lâu, năng động mà không cần dùng đến xe lăn.
Bệnh teo cơ Myotonic
Teo cơ Myotonic còn được biết đến với tên gọi là Steinert. Bệnh thường gặp ở người trưởng thành, tuy nhiên 50% số bệnh nhân mắc bệnh dưới 20 tuổi.
Triệu chứng của bệnh gồm yếu cơ, hao mòn cơ, cơ bị co rút theo thời gian và có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào khi bệnh nhân còn thơ ấu. Trẻ mắc bệnh cũng có thể bị đục nhân mắt và các vấn đề về tim.
Teo cơ Myotonic gồm yếu cơ, hao mòn cơ, cơ bị co rút theo thời gian…
Các bài thuốc chữa teo cơ
Cháo hoài sơn, bạch biển
Nguyên liệu: Hoài sơn 30g, bạch biển đậu 30g, gạo tẻ 60g.
Cách làm:
+ Cho hoài sơn, bạch biển đậu và gạo vào nồi ninh nhừ và nấu thành cháo.
+ Sau khi chín cho hạt nêm vừa đủ rồi chia 3 lần ăn trong ngày.
chua-benh-teo-co-benhvn
Cháo thịt dê, đương quy với gừng tươi
Nguyên liệu: Thịt dê 1kg, đương quy 15g, gừng tươi 5g, gạo tẻ 100g.
Cách làm:
+ Thịt dê rửa sạch (xắt quân cờ ) rồi ướp với gia vị, gừng tươi rửa sạch rồi xắt chỉ, đương quy xắt lát, gạo tẻ vo sạch.
+ Cho thịt dê, đương quy, gừng tươi và gạo vào nồi ninh nhừ thành cháo.
+ Ăn cháo 2 lần/ngày, mỗi lần ăn 1 bát nhỏ (ăn khi cháo còn ấm).
Cháo thịt dê, đương quy với gừng tươi giúp bổ dưỡng và tăng cường cơ bắp.
Canh chân giò, đỗ trọng ninh nhừ
Nguyên liệu: 1 chân giò lợn, đỗ trọng 50g, gia vị vừa đủ.
Cách làm:
+ Chân giò lợn làm sạch chặt miếng.
+ Đỗ trọng sắc riêng sau đó bỏ cái, lấy nước rồi cho chân giò vào ninh nhừ.
+ Khi chân giò chín cho hạt nêm (vừa đủ) và dùng làm canh ăn hàng ngày.
Hấp cách thủy gà choai, kỷ tử, thỏ ty
Nguyên liệu: Gà choai 1 con, kỷ tử 30g, thỏ ty tử 30g.
Cách làm:
+ Gà bỏ nội tạng sau đó cho các vị thuốc vào túi vải buộc kín miệng rồi nhét và trong bụng gà.
+ Đem gà hấp cách thủy rồi ăn nóng.
chua-benh-teo-co-benhvn-2(1)
Gà choai, thỏ ty, kỳ tử hầm cách thủy là bài thuốc chữa teo cơ.
Lời kết
Bệnh teo cơ gồm có nhiều dạng gồm teo cơ Duchenne, teo cơ Becker và teo cơ Myotonic. Hiện chưa có loại thuốc nào điều trị được bệnh teo cơ. Trẻ khi chẩn đoán mắc bệnh teo cơ sẽ mất dần khả năng thực hiện các vận động như đi, ngồi, đứng thẳng, cử động các cánh tay và bàn tay…gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và đời sống thường ngày.
Theo y học cổ truyền, teo liệt phần nhiều thuộc chứng hư, liên quan đến tì vị và can thận. Các tạng phủ này nếu bị hư suy thì cơ bắp, gân cốt không được nuôi dưỡng đầy đủ nên sinh bệnh. Vì vậy, phương pháp chủ yếu là luyện tập và sử dụng các món ăn, bài thuốc từ đông y để bồi bổ cho cơ thể như: Cháo hoài sơn, bạch biển; cháo thận dê với hạt dẻ; canh chân giò đỗ trọng ninh nhừ; hấp cách thủy gà choai, kỷ tử, thỏ ty…giúp kiện tì, bổ can dưỡng thận hạn chế sự phát triển của bệnh.
Câu hỏi liên quan đến teo cơ Delta:
Câu hỏi liên quan đến teo cơ Delta:
Bộ Y tế đã tổ chức một số đề tài nghiên cứu liên quan đến căn bệnh này. Đây chắc chắn là vấn đề không bình thường. Điều may mắn đây là căn bệnh điều trị được, chỉ cần cắt bỏ bó xơ và kết quả sau điều trị đến nay rất tốt, chi phí điều trị thấp. Đã có những ý kiến cho rằng nguyên nhân dẫn đến xơ teo cơ Delta là do tiêm, ý kiến của ông ra sao?
– Nguyên nhân do tiêm? Rất khó nói. Bởi có những người 60-70 tuổi cũng bị bệnh, trong khi chương trình tiêm chủng của chúng ta mới có cách đây hơn 20 năm. Tiêm chủng thường là tiêm một bên, nhưng nhiều bệnh nhân teo cơ Delta đã phát hiện được lại bị cả hai bên. Chưa kể chỉ có một vài loại văcxin tiêm, còn lại sử dụng theo đường uống. Trách nhiệm của ngành y tế hiện nay là đi tìm nguyên nhân. Biết nguyên nhân sẽ có cách phòng bệnh.
Blogsudo Tổng Hợp
